filosofiaren historia

2010/10/18

FILOSOFOEN GOBERNUA?

"Eta gizakiaren gaitzak ez direla amaituko egiazko filosofo zuzenek kargu publikoak betetzen ez duten arte, edo Estaduetan poterea dutenak filosofo, hitzaren zentzu zuzenean, izatera heltzen ez diren bitartean” PLATON VII.Eskutitza 326a.POLITEIA edo Errepublika izeneko elkarrizketan Platonek Estadu zuzen baten antolaketa proposatzen du.
Bere ustez " Filosofoek ez badute hiria gobernatzen ... ez da atsedenaldirik egongo, Glaukon, adiskidea, hirien gaitzetarako ez eta, uste dudanez, gizateriaren gaitzetarako ere".
Platonen kezka politikoa oso presente dago bai bere bizitzan bai eta bere obran ere. Gaztea izanik, eta bere maisua zen Sokratesi gertatutakoa ikusita, sofistek hezitako politikarien eragin kaltegarriak salatu zituen. Hori dela eta Estadu zuzen baten eraikuntza teorikoa eta praktikoari ekin zion.
Utopia honetan Filosofoak, jakintsua delako, gobernaria izan behar du. Ongiaren Ideia ezagutzera heldu dena prest dago ondo gobernatzeko. Gobernari ona izateko Ongiaren Ideia ezagutzea derrigorrezkoa da, bestela nola egingo lituzke lege onak?

Platonen iritsiz , Ongiaren Ideia ezagutu behar du biziztza pribatuan zein publikoan zentzunez jokatu nahi duenak. Zer iruditzen zaizu Platonek proposatzen duena?

2010/09/27

EZAGUT EZAZU ZURE BURUA

SOKRATESek Ironiaz baliatuz sasijakituria kritikatzen du. Ezjakinaren itxura eginez elkarrizketan parte hartzen duten solaskidearen “jakituria” zalantzan jartzen du, bere jakinezaren aitorpena lortu arte.

Maieutikaz baliatuz gure barnean dauzkagun ezagutzak erditzen lagundu egiten du. Ezagutzean ez dugu ezer berririk asmatzen, barruan daukaguna kanpoarazi baizik. Amarengandik jasotako trebetasuna da.

Sokrates maisu etikoa dugu. Filosofiaren helburua etikoa da. Norberak bere burua ezagutu, gobernatu eta arrazoiak esandakoa bete. Sokratek bat egiten du jakintza eta bertutea. Ongia zer den jakinda ondo jokatuko dugulakoan dago, inor ez bait da gaiztoa bere borondadez. Gaiztoa ezikasia da eta gaizki jokatzen du ongia zer den ezagutzen ez duelako. Horretan datza intelektualismo morala izenekoa.Zientzia bezala bertutea ere irakats daiteke.

Jakintsua izateak bermatzen du zuzentasuna eta zoriontasuna? Ez al daude pertsona oso jakintsuak bere jakituria gauza txarrak egiteko erabiltzen dutenak? Posiblea da pertsona txarra izatea eta hala ere zoriontsua? Gauza batzuk jakiteak ez al gaitu zorigaizto bihurtzen? Zoriontsua izateko hobe al da gutxi jakitea?

2010/09/20

GIZAKIA GAUZA GUZTIEN NEURRIA

Protagorasek, greziar sofista,zera zioen: " Gizakia gauza guztien neurria da. Direnak diren aldetik eta ezdirenak ez diren aldetik".
Eta Aristotelesek esaldi honen esanahia argitzen digu:
" Horrek esan nahi du bakoitzari iruditzen zaiona dela, hain zuzen erreala... bakoitzaren ustea da neurria"(Metafisika K6, 1062).

Hemendik ondorioztatzen da sofisten erlatibismoa eta eszeptizismoa . Ez badago egia objektiboa aurkitzerik, daudenak iritziak baino ez direnez, iritzi guztiek berdin balio dute. Gizaki bakoitzak erabakitzen (neurtzen) du zer den ona edo txarra, egokia ado desegokia, zuzena edo ez zuzena, ederra edo itsusia...

Berdin balio dute iritzi guztiek? Gaixorik gaudenean medikuaren iritziak ez al du gehiago balio analfabeto baten iritziak baino? Are gehiago;askotan entzuten den bezala,iritzi guztiak errespetagarriak dira? Arrazista baten iritzia errespetagarria da?

Beste filosofo sofista GORGIAS izan zen. Honek nihilismoa aldarrikatu zuen: " Ezer ez dago"

2010/09/15

JAKITEKO GRINA

"Gizaki guztiek, berez, jakiteko guraria dute" Aristóteles

Gizakiok izatez, jaiotzez, kuriosoak gara. Jakinmina gure izaeraren oinarrizko ezaugarria da. Horrek gizaki bihurtu gaitu eta giza espeziearen eboluzioaren eragile bilakatu da.Inguratzen gaituen errealitatea harrigarria ,miresgarria,iluna,
misteriotsua baita

Bizi garen errealitatea harritu egiten gaiztuzten gertaera ugari dago: Naturan, gizartean, gizakiarengan...gure baitan. Zergatik? Nola? Zer dela eta? Nola demontre?...